Pretenties

Door: Victor Ponten – Amsterdam, winter 2009

Vanochtend ging de wekker veel te vroeg. Ook al probeer ik al sinds een tijd om eerder op te gaan staan (de wekker pompt door de weeks om 6.45 uur zijn gesnooze door m'n kop), vanochtend had ik nogal moeite met de 8.30 uur. Het zal de whisky van de avond ervoor geweest zijn.

Er werd eindelijk een alarm geïnstalleerd op het niet zo nieuwe kantoor van de Habbekrats en je weet wie er dan de pineut is. Tussen 9.00 en 9.30 uur zouden ze voor de deur staan, dus om 9.10 uur zat ik keurig met een kop dampende thee naar mijn vol verwachting kloppende hart te luisteren. Zul je altijd zien dat die gasten om 10.30 uur pas komen aankakken. Verder niets ten nadele van die monteurs, het waren echt twee sympathieke Turks-Nederlandse broers die zich goedgeluimd door de zaterdag heen hebben geklust. En ik moet zeggen dat ik een behoorlijk briljante alarmcode heb bedacht en verder ben ik met Jim, Emma en Adriaan naar de expositie van wijlen fotograaf Richard Avedon geweest. Inderdaad, in de Supperclub der musea, zoals Juha eerdaags de tent fijntjes op z'n plek zette.

Behoorlijk druk was het daaro in Foam. Onhandig ook vooral, zoals ze daar de entree hebben ingericht. De ingang annex ticketverkoop annex derderangs museumwinkel annex ontvangsthal stond om 12.20 uur helemaal vol met kunstminnende mensen. Chaos. Het was me ineens duidelijk wat voor bekrompen geest er bij veel Nederlandse musea moet hangen, als ze daar niet eens nadenken over hoe je de kaartverkoop bij een succesvolle tentoonstelling in goede banen leidt.

Bon. Die tentoonstelling dus. Mijn kennismaking met Avedon moet stammen uit het jaar 2002 en vond plaats in het Caixa Forum in Barcelona. Een voor nop betreedbare expositiefabriek tegenover het paviljoen van Mies van der Rohe met meerdere zalen vol toegankelijke maar toffe wisselende tentoonstellingen. De expositie die ik zag bestond uit veel afdrukken van de serie In The American West, waar ik me waarlijk aan heb vergaapt. Ik was diep onder de indruk onder de bedrieglijk eenvoudige portretten van het schuim waarmee een natie gevuld wordt.

De selectie die in Foam wordt getoond is een stuk breder, daardoor op vele punten veel algemener van karakter en dus niet beter. De enige serie die in z'n volledigheid getoond wordt is The Family, een imposante verzameling single shots van 69 imposante Amerikanen uit de upper echelons. Een fantastische verbeelding van het begrip macht, maar helaas weggestopt in een hoekje en getoond op het formaat waarop de serie waarschijnlijk oorspronkelijk is gepubliceerd (in Rolling Stone). Pomp deze hele serie op A0 afdrukken en je hebt me bij de kladden.

Sinds Barcelona mocht ik die Avedon wel, ook al heb ik sindsdien nooit de tijd genomen om me verder in hem te verdiepen. Zodoende streek ik, nadat ik alle beelden had gezien, neer bij de vertoning van een docu waarin de beste fotograaf erin slaagde om eigenhandig en posthuum middels een paar uitspraken zichzelf van zijn voetstuk te tillen. Wat een pretentieuze zak.

Ik zal je vertellen waarom. In de jaren '60 en '70 heeft Avedon een serie geschoten van zijn vader, tot en met diens met kanker opgemaakte sterfbed. In een van de scènes in de film vertelt Monsigneur Richard een walgelijk verhaal over zijn beweegredenen om die serie te maken. Hijzelf dacht lang dat hij hem uit liefde schoot, maar in een sessie met zijn psycho-analyticus na de voltooiing bracht Avedon zelf een stukje onvervalste psychologie van de koude grond te berde. Eigenlijk was de serie niet uit liefde ontstaan, maar door de portretten te schieten beeldde hij zich in dat hij z’n vader vermoordde. Volg je hem? Na deze "schokkende" constatering vroeg hij z'n Dr. Melphi of die dat niet door had gehad en waarom hij hem daar dus toen niet op had gewezen. "I don't interfere with the creative process", zou deze hierop geantwoord hebben en daar nog aan toegevoegd hebben dat alleen te doen als het iemand in gevaar brengt. Kom op man! Hoeveel duidelijker kan je een veel te rijke en veel te pretentieuze (mode)fotograaf naar de mond praten om je business te behouden?

Ik verliet Foam met een vies gevoel. Gadverdamme.